સમાજ ખરેખર ક્યારે વિકસિત કહેવાય એ સમજાવતી આજ ની વાત..

સમાજ ખરેખર ક્યારે વિકસિત કહેવાય એ સમજાવતી આજ ની વાત..

કોઇ એક નાનુ શહેર અતી સમૃધ્ધ હતું. શહેરના નાના મોટા તમામ લોકો આનંદથી પોતાનું જીવન વ્યતિત કરતા હતા.

 આ નાના શહેરના વિકાસથી પ્રભાવિત એક વ્યક્તિએ નક્કી કર્યુ કે મારે આ શહેરની સમૃધ્ધિ અને શહેરમાં વસતા લોકોના આનંદનું રહસ્ય જાણવું છે. 

આ માણસ શહેરની મુલાકાતે આવ્યો અને શહેરમાં પ્રવેશતા જ એક આલીશાન કોફી શોપ જોઇને ત્યાં ગયો. એમને થયુ કે અહીંયા જ થોડો સમય બેસુ અને આવતા જતા લોકોનું નિરિક્ષણ કરુ,  કદાચ લોકોનાવર્તન પરથી હું મારા સવાલના જવાબ મેળવી શકીશ !
કોફી શોપમાં દાખલ થઇને એ એક ટેબલ પર બેસી ગયો અને એક કોફીનો ઓર્ડર આપ્યો. થોડીવારમાં એક સુખીસંપન્ન દેખાતો માણસ કોફી શોપમાં આવ્યો. વેઇટર એની પાસે ઓર્ડર લેવા ગયો એટલે એમણે બેકોફીનો ઓર્ડર આપ્યો અને બોલ્યો , " એક મારા માટે અને એક પેલી દિવાલ પર. " આ સાંભળીને મુલાકાતી તો મુંઝાયો એને કંઇ સમજ ન પડી આથી એ જોવા લાગ્યો કે વેઇટર શું કરે છે ? 
થોડીવાર પછી વેઇટર એક કપ કોફી પેલા અમીર માણસના ટેબલ પર મુકી ગયો અને કોફી લખેલી એક નાની ચીઠી સામેની દિવાલ પરના બોર્ડમાં ચોંટાડી આવ્યો. મુલાકાતી આ હરકત જોઇને વધુ મુંઝાયો. 
થોડા સમય પછી એક મજુર જેવો દેખાતો માણસ કોફી શોપમાં દાખલ થયો. વેઇટરે પુરા આદર સાથે એને પણ કોફીશોપમાં આવકાર્યો અને ઓર્ડર લેવા એમની પાસે ગયો. પેલા મજુર જેવા દેખાતા માણસેવેઇટરને ઓર્ડર આપતા કહ્યુ , " સામેની દિવાલ પરથી એક કોફી." વેઇટર સામેની દિવાલ પાસે ગયો. ત્યાં બોર્ડ પર ઘણી બધી ચીઠ્ઠીઓ ચોંટાડેલી હતી તેમાંથી કોફી લખેલી એક ચીઠ્ઠી લઇને ફાડી નાંખી અનેએક કપ કોફી મજુરના ટેબલ પર આવીને મુકી ગયો. 
મુલાકાતીને એ નાના શહેરની સમૃધ્ધિ , વિકાસ અને લોકોના આનંદના કારણનું રહસ્ય આ એક જ ઘટનાથી સમજાઇ ગયુ. 

શબ્દ પ્રભાવ - ભાષા પ્રભાવ / Impact of Words, language

'શબ્દ પ્રભાવ'

પ્રસ્તાવના વગર ''શબ્દ પ્રભાવ'  લેખ ની શરુઆત શબ્દ ગુચ્છ  કે શબ્દ ઝુમખા આપીને કરૂં છું.  વાંચકો ની જીગ્યાસા જાગૃત થયે, આવા બીજા શબ્દ-ગુચ્છો નો ઉમેરો કરી શકાય. શબ્દ માં ઉપસર્ગ (prefix), પ્રત્યય (suffix) મુકાતા અર્થ માં કેવા-કેવા ફેરફાર થઈ જાય છે,ઍની જાણ રસપ્રદ છે.  આ ફેરફાર ક્યારેક ઍવા શુક્ષ્મ હોઇ શકે કે વાતચીત કે લખવામાં ખ્યાલ બહાર રહી જાય.

• લગ્ન ; ભગ્ન; મગ્ન; નિમગ્ન. - આ ગુચ્છ માં 'ગ્ન' પ્રત્યય સાથે 'લ'; 'ભ'; 'મ' લગાડતા જુદા-જુદા અર્થ ઉપજે છે. તો 'ગ્ન' નો શું અર્થ હશે? 'નિ'= નીચે,અંદર,અત્યંત, અભાવ, અંતર્ગત થવું.
• કર્તવ્ય; મંતવ્ય; વ્યય; ભવ્ય; દિવ્ય - આ ગુચ્છ માં 'વ્ય' પ્રત્યય સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ રસપ્રદ છે. તો 'વ્ય' નો શું અર્થ હશે?
• ગૃહ; આગૃહ; નિગૃહ; વિગ્રહ. - 'હ' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• સ્વેદ; પ્રસ્વેદ, આનંદ, વિષાદ, નિનાદ. - 'વેદ' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• માતા; પિતા; ભ્રાતા; દુહીતા;  ધાતા; વિધાતા. - 'તા' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• તાત = પિતા, જનક, અન પુત્ર, વત્સ- બંને અર્થ માં ઉપયોગ છે.
• અન્ન; ભિન્ન; પ્રસન્ન; વીછીન્ન; પ્રછન્ન. - 'ન્ન' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• પ્રદેશ; દેશ; આદેશ. - 'દેશ' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• ક્ષુબ્ધ; પ્રારબ્ધ. - 'બ્‍ધ' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• સંપદા; વિપદા; આપદા. - 'દા' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• આમય; નિરામય; વિનીમય.
• અર્થ; સમર્થ; પરમાર્થ.
• દિતી; અદિતી. - 'દિતી' = તેજ. 'અદિતી= અમર્યાદ.
• दिती; अदिती. - 'द'= Bind. बाँधना.
• भक्ति; विरक्ति; उक्ति; शक्ति; मुक्ति, आसक्ति. - 'क्ति' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ. 'ક્તિ'=હીન. 'मु'=चिंता, बँध, मोक्ष. 'मुच'=छोडना. 'मुक्त'= बंधन से मुक्ति. 'वि'= विशेष, बगैर, (लय, विलय. विनाश, राग-विराग, हार-विहार, जय-विजय, कला-विकला, विराट, विकीर्ण, वितराग, विरक्ति,विपश्यना.
• फ़िक्र; जीक्र
• ભક્ત, મુક્ત, ઉક્ત. ('યુ'=જોડવું, જુદું કરવું. 'ભ'= નક્શત, તેજ, ગગન, પર્વત, ભ્રાંત. 'ભક્ત'= ખંડિત, વિભાગ કરેલું.
• ધાતા; વિધાતા.
• કર્તવ્ય; વ્યય; ભવ્ય; દિવ્ય. - 'વ્ય' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• સ્વેદ; પ્રસ્વેદ. - 'પ્ર' ઉપસર્ગ ઍટલે 'ઘણું, આગળ, બહાર, મોટું. 'વેદ' સાથે જુદા-જુદા ઉપસર્ગો નો ઉપયોગ.
• ચિત્ત, ઉચિત.
• ગ્રહ, વિગ્રહ, આગ્રહ, નિગૃહ, અનુગૃહ. - 'આ' = નજીક, ચારે બાજુ થી, મર્યાદા, ઓછાપણું. 'ગ્રહ'=પકડ, કૃપા.
• આરોગ્ય, વૈરાગ્ય, યોગ્ય.
• આદેશ, પ્રદેશ, 
• આયાસ, પ્રયાસ, અનાયાસ.
• પ્રેરણા, સ્ફુરણા.
• બર, ખબર, રાહબર, દિલબર.
• પ્રત્યક્ષ, પરોક્ષ, અક્ષ, પક્ષ, સાપેક્ષ, નિરપેક્ષ.
• વધુ,  વધૂ, મધુ, બધુ, બંધુ.
• દારૂ, ચરુ, ગુરૂ, (લઘુ).
• નેત્ર, કુત્ર, યત્ર, તત્ર.
• ક્ષ્ટ, ઈષ્ટ, શ્રેષ્ટ, સ્પષ્ટ, કનિષ્ટ, નષ્ટ, કષ્ટ.
• ત્ય, દૈત્ય, ચૈત્ય, અંત્ય, કૃત્ય.
• દ્રવ, ઉપદ્રવ.
• પ્રભુ, વીભુ. ('ભુ'=પાણી)
• અન્યથા, વ્યથા, કથા.
• વિશ્વાસ, શ્વાસ, નીશ્વાસ.
• ચર્મ, મર્મ, કર્મ, ધર્મ- 'ર્મ' આનો ઉપયોગ નું મહત્વ, અર્થ શું છે?